Market sıkıntısına tahlil teklifi
3 min read
Zincir marketlerdeki fahiş fiyat şikayetleri devam eden BİM idaresinden gelen açıklamaları pahalandıran Sabah gazetesi muharriri Dilek Güngör, birtakım “özel markalar”a dikkat çekti…
“MARKET PROBLEMİNİ PERAKENDE YASASI ÇÖZER”
Günlerdir Besin Perakendecileri Derneği Lideri ve BİM İcra Konseyi Üyesi olan Galip Aykaç’ın açıklamaları tartışılıyor. Baştan söyleyeyim. Perakende kesiminin en değerli oyuncularından biri olan BİM’in başındaki kişinin açıklamalarındaki üslubu ne kendisine ne kurumuna yakıştırdım.
Ne diyor Aykaç?
“Organize perakendede kâr edenlerin en yükseğinin ettiği kâr yüzde 4’tür. Onu tamamını da verseniz enflasyon aşağı gelmez. Bizim masraf yapımızı güzel denetim etmekten gelen bir farkımız vardır. Brüt kâr marjımız yüzde 17.5’tir. Yani 100’e aldığımız bir malı 117.5’e satıyoruz. Nerede bu 1’e alıp 3 katına satmak? Nerede o denli bir eser?”
Doğrudur… Kağıt üzerinde görünen kısım budur. Pekala ya görünmeyen kısmı?
ÖZEL MARKALAR
Şöyle ki;
Malum bu organize perakendede en büyük problemlerden biri alıcı gücü ve private label (özel marka)…
Private label eserlerin satışları her sene artıyor. Hatta bu indirim marketlerde epey şirazeden çıkmış durumda…
Örneğin BİM’de bu oran yüzde 70’lere vardı. Başkalarında de hatırı sayılır seviyede… Birinci başta fiyat açısından uygun görünse de bir süre sonra burada rekabeti bozucu bir durum ortaya çıkıyor. Çünkü, özel markalı eserlerde fiyat avantajı kayboluyor, eser fiyatları markalı eserlere yakın bir düzeye çıkıyor. (Misal, BİM markalı L uzunluk 15’li Bilibili yumurta 37.50 TL’den satılırken, bu alanda en güçlü markalardan biri olan Keskinoğlu’nun tıpkı özelliklere sahip yumurtası lokal markette 34.90 TL’ye satılıyor)
Böylece birinci çıktıkları vakitlerin bilakis uygun fiyatlı market eseri tanımlamasından uzaklaşarak tahminen de market raflarından çıkıp kendi başlarına bir marka olarak değerlendirilebilecek eserler haline geliyorlar. Yalnızca fiyat rekabetine ehemmiyet verildiğinde hizmet ve kalite de düşüyor. Rekabet edemeyen firmalar pazardan çıkabiliyor. Üstelik, private label eseri üreten de satan da paketleyen de market olduğunda kârın büyük kısmı dışarıda kalabiliyor. Tedarik pazarında alıcı gücü yükselen perakendeci eserin üreticisine baskı da kurabiliyor.
Dolayısıyla bana kalırsa, kağıt üzerindeki kârlara aldanmadan, tüm bu tedarik süreçlerini kapsamlı bir halde ele alıp, pazarı tekrar düzenlemek gerekiyor.
Bunu da lakin Perakende Yasası ile çözebiliriz. Yasa o denli bir hazırlanır ki, marketlerin tedarikçileriyle olan bağı belirli kurallara nazaran düzenlenir, dikey büyümelere müsaade verilmez, raflarda private label ile markalı eser rekabeti sağlanır, alıcı ağırlaşmasından kaynaklanan sorunlara tahlil getirilir.
“İMALI AÇIKLAMALAR”
Bunlar işin teknik kısmı… Bir de şu var. Söylemeden geçemeyeceğim… Nedense Türkiye’de her devir birileri çıkıyor. “Biz asılız, temel taş biziz, oynatmaya gücünüz yetmez” diyor.
Ülkenin sahibi olduklarına dair imalı açıklamalar yapıyorlar. Eskileri hatırlayın… Bir devir bunu yüksek öğretimdekiler yaptı, sonra askerler… Dernekler… Muhalefet partileri… Vesayetçiler, milleti darağacıyla korkutmaya kalktılar. Bedelini ağır ödediler o farklı… Artık de marketler mi birebir noktaya geldi! Vallahi anlamakta zahmet çekiyorum.
Sabah .
